De tienjarige aansprakelijkheid is een belangrijk juridisch principe in het Belgische bouwrecht. Deze verplichting houdt in dat de aannemer, architect en ingenieur gedurende tien jaar aansprakelijk kunnen worden gesteld voor ernstige gebreken in een gebouw. Het gaat hierbij niet om kleine fouten, maar om gebreken die de stabiliteit of de soliditeit van het gebouw in gevaar brengen.
De aansprakelijkheid begint te lopen vanaf de voorlopige oplevering van de werken. Van zodra deze plaatsvindt, start de tienjarige termijn, ongeacht of er nog een definitieve oplevering volgt. Binnen deze termijn kunnen de bouwprofessionals aangesproken worden voor ernstige gebreken, zelfs als die pas jaren na de oplevering aan het licht komen.
Typische voorbeelden van dergelijke gebreken zijn scheuren in dragende muren, funderingsproblemen, verzakkingen of ernstige waterinfiltratie. De bedoeling van deze regeling is om de bouwheer en toekomstige eigenaars te beschermen tegen constructiefouten die pas op langere termijn zichtbaar worden.
Het is belangrijk te begrijpen dat deze aansprakelijkheid van rechtswege geldt – ze moet dus niet expliciet in een contract vermeld worden. De bouwheer hoeft ook geen fout aan te tonen, enkel het bestaan van een ernstig gebrek. Wel moet men het bewijs leveren dat het gebrek de stabiliteit of soliditeit aantast én dat het binnen de termijn ontdekt werd.
Ook bij verkoop van het gebouw binnen de tienjarige termijn blijft de oorspronkelijke bouwprofessional aansprakelijk. De koper kan in dat geval zelf een vordering instellen tegen de aannemer of architect.
Wie te maken krijgt met ernstige gebreken, doet er goed aan snel juridisch advies in te winnen. Een gerechtsdeskundige kan eventueel worden aangesteld om het gebrek te onderzoeken en vast te stellen. Indien nodig kan men via de rechtbank een procedure opstarten om herstel of schadevergoeding te eisen.
De tienjarige aansprakelijkheid biedt dus een belangrijke waarborg voor bouwheren, maar vormt tegelijk een zware verantwoordelijkheid voor architecten en aannemers. Zorgvuldigheid en kwaliteitsvol werk zijn dan ook essentieel in elke bouwfase. Door correcte contracten, goede uitvoering en duidelijke opvolging kunnen veel problemen voorkomen worden.
